Tata Krama Makan dan Minum

 




1.      Tata krama makan

“Menawi para tamu kasegah nedha, pamamahipun ingkang alon sarta sampun kecap kerep-kerep. Sampun ngranggeh ulam ingkang tebih panggenanipun, prayogi mendhet ulam ingkang  celak  kemawon,  menawi dipun larihaken, amendheta sawatawis, sampun kathah-kathah: saru. Sampun nyakot ulam ing untu kagendeng kalayan tangan sarta nyuwil ulam kalayan tangan kiwa tengan, saking agenging ulam kaangkah alit cekapipunnwonten cangkem


Kalimat tersebut memiliki makna jika bertamu disuguhi makanan, ketika mengunyah yang halus serta jangan sering bersuara. Jangan mengambil ikan (lauk) yang jauh tempatnya, lebih baik mengambil ikan(lauk) yang dekat saja, jika didekatkan, segera diambil, jangan banyak-banyak, memalukan. Jangan menggigit ikan (lauk) dengan gigi, dipegang dengan tangan serta memotong ikan menggunakan tangan kiri dan kanan, karena besarnya ikan tetap diusahakan cukup di mulut saja

2.      Tata krama selesai makan

Rampunging nedha kaangkaha sareng, sampun kasesa  enggal rampung, nanging ingkang gadhah griya tatakramanipun kedah ngantuni Menawi sampun wiwit nedha wowohan, kulitipun dipundekekaken ing piring, sampun kabucal, utawi kaselehaken ing taplak meja


Setelah selesai makan diusahakan bersamaan, jangan terburu-buru untuk cepat selesai, yang mempunyai rumah tata  kramanya harus paling akhir. Jika sudah mulai memakan buah- buahan, kulitnya diletakkan di piring, jangan dibuang, atau diletakkan ditaplak meja.

3.      Tata krama mengambil cemilan

Menawi kasegah panganan remik-remikan wonten ing lodhong, amendheta satunggal kemawon, sampun kalih utawi tiga: saru, mangke menawi kaacaran malih mendhet malih satunggal, salajengipun kenging mendhet malih boten susah ngentosi paken, punika malah prayogi tôndha reseping manah ngajengi pasugatan, wusana sampun supe nutupi lodhong ingkang mentas kabikak,  punika adamel malempeming panganan ingkang kantun, sarta adamel pitunanipun ingkang gadhah griya pangananipun ingkang kantun malempem

 

jika disuguhi makanan remik-remikkan ditoples, mengambillah satu saja, jangan dua atau tiga: memalukan, nanti jika ada kesempatan, mengambil lagi, satu, seterusnya boleh mengambil lagi, tidak usah menunggu perintah, itu  justru lebih baik, pertanda menghargai suguhan, jika terlupa untuk menutup  toples yang baru saja dibuka, itu membuat (melempem) makanan yang masih tertinggal, serta membuat kerugiaanya tuan rumah dari makanan yang  tertinggal layu.

4.      Tata krama minum

“Wedang panganan Menawi mara tamu utawi jagong kasegah wedang larihan, sampun katelasaken babar pisan:saru, prayogi dipunkantunaken sakedhik: sisa. Menawi kasegah wedang panggengan, dipun ombe  sakedhik-sakedhik, tandha saged ngraosaken raosing teh, sampun kados kaluwung  kaombe sapisan telas. Sanadyan dipunjogi sapisan kaping kalih, menawi pangombenipun sakedhik-sakedhik: boten saru, bebasanipun: boten pecah rempelunipun, raosing teh taksih anglabeti”


Kalimat di atas memiliki makna Jika bertamu atau ke hajatan disuguhi minuman panas, jangan  dihabiskan  langsung: hal itu merupakan suatu hal yang memalukan, lebih baik  disisakan sedikit. Jika disuguhi ditempat, diminum sedikit demi  sedikit, tanda dapat merasakan rasanya teh, jangan diminum sekali habis. Meskipun dituangkan lagi sekali atau dua kali tetap jangan diminum sampai habis. Jika minumnya sedikit-sedikit, tidak memalukan, bahasanya: boten pecah rempelunipun, rasa tehnya masih merasuk dapat dirasakan.

5.   Glegeken (Bersendawa)   

“Glegeken punika ketuwuken anggenipun nedha.Dipunombeni kathah, punika panunggilanipun  atob, kalebet patrap digsura”


kalimat tersebut memiliki makna bahwasanya sendawa itu terjadi karena kekenyangan sesudah makan lalu langsung diminumi air dengan banyak, hal itu merupakan sendawa. Bersendawa dalam Jawa menurut Serat Subasita termasuk ke dalam kategori tidak tahu tata krama.

Post a Comment

Post a Comment (0)

Previous Post Next Post